Χριστούγεννα 1897, Θαυμάσιος Κινηματογράφος – με 60 λεπτά!

Οδός Ερμού. Το κατάστημα με τα παιχνίδια

Οδός Ερμού. Το κατάστημα με τα παιχνίδια

(Σημ. Με αυτή τη μορφή το κείμενο δημοσοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο http://www.sevenart.gr. )

Χριστούγεννα του 1897. Η Αθήνα προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές που άφησε η μεγάλη ήττα του Ελληνοτουρκικού Πολέμου. Τις γιορτές το μυαλό θέλει πάντα να ξεφεύγει από τη σκληρή πραγματικότητα και να χάνεται για λίγο στο όνειρο. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή κάνει την εμφάνισή του ένα εκπληκτικό παιχνίδι.

Ονομάζεται “κινηματογράφος τσέπης” και στοιχίζει μόλις 60 λεπτά! Μπορεί να το βρει κανείς στο μεγάλο – για την εποχή του – κατάστημα της Αθήνας των Μαγγιόρου και Ρουσόπουλου στον κατ εξοχήν εμπορικό δρόμο της πόλης, την οδό Ερμού και στον αριθμό 45.

Το κατάστημα, προκειμένου να προσελκύσει πελατεία, πέρα από το διαφημιστικό κλισέ βάζει και ειδική καταχώρηση στις ημερήσιες εφημερίδες για να περιγράψει αυτό που θεωρεί ότι θα αποτελέσει το κλου του νέου έτους:

1897

Θαυμάσιος Κινηματογράφος – με 60 λεπτά!

Όσοι θέλετε να έχετε την έξοχον ανακάλυψιν του Έδισσον, δια της οποίας αι άψυχοι εικόνες γίνονται ζωνταναί, θα την εύρετε εις του Μαγγιόρου και Ρουσοπούλου το μαγικόν κατάστημα, όπου και άλλα παίγνια εκπληκτικά υπάρχουν.

Ο Κινηματογράφος αυτός της τσέπης θα είνε φέτος το κατ΄ εξοχήν πρωτοχρονιάτικον παιγνίδι, το κλου του νέου έτους, όπως λέγουν οι Γάλλοι.

Και είνε το χαριέστερον δώρον και δια μικρούς και δια μεγάλους και δια νέους και δια γέροντας, και δια κυρίας και δια κυρίους.

Ζητείτε ιδιαιτέρως την ιστορίαν του ψύλλου και την σκηνογραφίαν του μοδέλλου.

Δεν θα μετανοήσετε.

Για τους αναγνώστες του σήμερα που αναρωτιούνται τι μπορεί να είναι αυτός ο κινηματογράφος τσέπης, πρέπει να πούμε ότι δεν είναι άλλος από τα γνωστά flip book. Μικρά βιβλιαράκια με φωτογραφίες στις οποίες έχουν αποτυπωθεί διαφορετικές φάσεις μιας κίνησης. Το γρήγορο ξεφύλλισμα των φωτογραφιών δίνει την ψευδαίσθηση της κίνησης, κάτι ανάλογο με τον κινηματογράφο. Στην Αθήνα της εποχής εκείνης υιοθετούν τη γαλλική ονομασία του παιχνιδιού.

DSC00300

Για να αποκτήσει την πραγματική της αξία η είδηση πρέπει να προσθέσουμε ότι την πρώτη εντυπωσιακή αλλά φευγαλέα εμφάνιση ο κινηματογράφος την έκανε στην Αθήνα ένα χρόνο πριν. Ήταν στις 29 Νοεμβρίου 1896 όταν οι εφημερίδες πληροφορούσαν τους Αθηναίους ότι από την ημέρα εκείνη «άρχεται η λειτουργία του Κινηματοφωτογράφου, δι ου παριστώνται αι φωτογραφίαι εν κινήσει». Ο χώρος όπου στήθηκε ο πρώτος κινηματογράφος στην Αθήνα ήταν ένα άδειο, εκείνη την περίοδο, κατάστημα στο ισόγειο της οικίας της Ιφιγένειας Α. Συγγρού στην οδό Κολοκοτρώνη πίσω από την Παλιά Βουλή και δίπλα στην “Πανελλήνιο Αγορά”.

Ο κινηματογράφος επανήλθε σαν παιχνίδι μετά από απουσία ενός χρόνου καθώς λόγω του πολέμου από την αρχή του 1897 μέχρι τον Οκτώβριο είχε απαγορευτεί στην Αθήνα κάθε θεατρική παράσταση όπως κάθε άλλο δημόσιο θέαμα. Είναι από το 1898 που εγκαθίσταται οριστικά στην πόλη και ευτυχώς συνεχίζει να υπάρχει.

//

Πως γράφεται η ιστορία του κινηματογράφου;

to-ksypolito-tagmaΤο Σάββατο 10 Οκτωβρίου 2009, στην είσοδο του θεάτρου Παπαδημητρίου στη Χαλκίδα,  εκεί που προβάλλονταν οι ταινίες του 3ου Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ και χρησίμευε σαν χώρος συνάντησης πολλών κινηματογραφιστών, ο γνωστός ιστορικός του Ελληνικού Κινηματογράφου Γιάννης Σολδάτος  επανέφερε  ένα ζήτημα που τον απασχολεί εδώ και χρόνια:

b9789608228030Σε ένα κείμενό μου που περιλαμβάνεται στην έκδοση του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καλαμάτας  «Πόλεμος και κινηματογράφος» και κυκλοφόρησε το 2002 σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, τον συκοφαντώ, ως ισχυρίζεται, γράφοντας σε μια υποσημείωση ότι στο ογκώδες έργο του Ένας Αιώνας Ελληνικός Κινηματογράφος δεν περιλαμβάνει ούτε μια λέξη για το αριστουργηματικό «Ξυπόλητο Τάγμα» του Γκρέγκ Τάλλας.

Είναι η τρίτη φορά που επανέρχεται στο ίδιο θέμα κι ας έχουν περάσει έξι χρόνια. Οι δυο πρώτες ήταν σε προσωπικό επίπεδο η τρίτη δημόσια, σε ομήγυρη κινηματογραφιστών κι αυτό επιβάλλει δημόσια απάντηση. Συνέχεια